ୟୁଟୋପିଆ

ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ

ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥ ପ୍ରକୃତି ବିଜ୍ଞାନ ସଙ୍ଗ୍ରହାଳୟରେ ରଖା ଏକ ହାତୀର କଙ୍କାଳ
ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ - ରାମଜିତ ଟୁଡୁ 

ଗୌତମ ଚାଲିଗଲା ପରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମୁଁ ଆସିଚି ଭାଇଭାଇକୁ । ବୈଶାଖ ମାସର ଆରମ୍ଭ । ସନ୍ଧ୍ୟା ବେଳ । ଅସରାଏ ବର୍ଷା ହେଇ ଛାଡ଼ି ଯାଇଚି । ଗରମ ସେତେ ବେଶି ଆଉ ନାଇଁ । ପୁରା ବିଅର୍ ପାଗ । ମୁଁ ଆଉ ପିଉନି । ହେଲେ ହାରାମଜାଦା କାମଟା ବି ଆଜି ଶୀଘ୍ର ସରିଗଲା । ଆଉ ଗୌତମ ବି ମୋତେ ହଠାତ ବହୁତ ମନେ ପଡ଼ିଲା ।

ତ ମୁଁ ସ୍କୁଟର ଧରି କାନନ ବିହାରରୁ ସୈନିକ ସ୍କୁଲ, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିହାର, ପୁରୁଣା ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡ ଦେଇ ଗଲି ଡେଲଟା ଛକ । ପୁରୁଣା ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡରେ ଆଜି କେହି ନାହାନ୍ତି । ଦୋକାନ ସବୁ ଅଧାଅଧି ବନ୍ଦ । ନାରାୟଣୀ ବି ଖୋଲା ନାହିଁ । ମୁଁ ଅନ୍ୟ ପତ୍ରିକା ଦୋକାନରେ ଦୁଇ ମିନିଟରେ ମୁହଁ ମାରି କାହା ସହ ଲାଖିବା ଆଗରୁ ଡେଲଟା ଛକ ବାହାରିଗଲି ।

ଡେଲଟା ଛକ । ଡାହାଣ ପାଖେ ‘ୟୁଟୋପିଆ’। ଆଗରେ ୟୁଟର୍ଣ୍ଣ ନେଇ ଗାଡ଼ି ରଖିଲି ମୁଁ । ସବୁ ଥର ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ୍‌କୁ ପିଠି କରି ବସେ । ଆଜି ମୁହଁ କରି ବସିଚି । ଗହଳି ଆରମ୍ଭ ହେଇନି । ସାତଟା ଛୋଟ ଛୋଟ ଟେବୁଲ । କାନ୍ଥକୁ ଲାଗି ଚାରିଟା । ଡାହାଣ ପଟର କିଚେନ ଆଡ଼କୁ ତିନିଟା । ମୁଁ ବସିଚି କାନ୍ଥଠୁଁ ଦୂର ଧାଡ଼ିର ମଝି ଟେବୁଲରେ । ମ‌ୋ ଆଗରେ ଆଉ ପଛରେ କେହି ନାହାନ୍ତି । କାନ୍ଥ ଆଡ଼କୁ ମୋ ବାଁ ପଟ ଟେବୁଲଟା ଯାହା ଖାଲି ।

ପିଲା ଆସିଲା । ବୟସ କୋଡ଼ିଏ ଖଣ୍ଡେ ହେବ । “କଣ ଲାଗିବ?” “କେଏଫ୍ ପ୍ରିମିଅମ୍ ।” “ଆଜ୍ଞା କେଏଫ୍ ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍ ହେବ ।” “ମାଇଲ୍ଡ଼୍ କଅଣ ଅଛି?” “ନା ଆଜ୍ଞା” । “ସବୁ ଖାଲି ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍ ।” “ହଉ । ଟ୍ୟୁବର୍ଗ ଆଣ ତା’ହେଲେ ।” “ଆଉ ତା’ ସହ?” “ମସୃମ୍ ପେପର ଫ୍ରାଏ ଗୋଟେ । ଉପରେ ରଙ୍ଗ ପକେଇବନି ।” “ଆଜ୍ଞା ।” “ମନେ ପକେଇକି ।” “ଆଜ୍ଞା ।” ଦ୍ୱିତୀୟ ଆଜ୍ଞାଟା ମୋତେ ଟିକେ ଟାହୁଲି କଲା ପରି ଲାଗିଲା । ତ ମୁଁ ତା’କୁ ଭୃଲତା ଟେକି ମୁରୁକିହସାଟାଏ ଦେଲି । ସେ ବି ଫିକ୍ କିନା ହସି ଦେଲା ଆଉ କହିଲା, “ଉପରେ ରଙ୍ଗ ନାହିଁ ।”

ମୁଁ ମୋ’ ସ୍ଲିଙ୍ଗ୍‌ବ୍ୟାଗ୍‌ରୁ ଜେଜୁରି ବାହାର କରି ପଢ଼ୁଚି । ବହିଟିର ଶେଷ କବିତାଟି ଲାଗଲାଗ ଅଷ୍ଟମ ଥର ପଢ଼ିସାରିଲା ବେଳକୁ ପିଲାଟି ମୋ’ ଆଗରେ ଛତୁ ଥାଳିଟି ଥୋଇ ଦେଇ ବୋତଲ ଖୋଲି ଗିଲାସରେ ଢାଳିବାକୁ ଯାଉଚି । 

“ଥାଉ ମୁଁ ନିଜେ ଢାଳିବି ।” ମୁଁ ଢାଳିଲି । ଗିଲାସ ଷାଠିଏ ଡିଗ୍ରି, ବାଁ ହାତରେ । ଡାହାଣ ହାତର ବୋତଲରୁ ଧିରେ ଧିରେ ଢଳା । ପୁରା ଧିରେ । ଗିଲାସ ଭରି ହେବା ସହ ଗିଲାସର କୋଣ ଷାଠିଏରୁ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ନବେ । ପର୍ଫେକ୍ଟ୍ । ନୋ ହେଡ଼୍ ।

ପିଲାଟି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଠିଆ ହେଇଚି । ମୁଁ ମୁହଁ ଟେକି ଅନାଇଲା ବେଳକୁ ମୋତେ କହୁଚି, “ସାର୍ ଶିଖିଗଲି ।” ଆଉ ହସୁଚି । “ନାଁ କଅଣ?” । “ଅସିତ ।” ମୁଁ କହୁଚି, “ମୋ’ ନା ରତିକାନ୍ତ ।”

ବହୁତ ଦିନ ପରେ ପିଉଚି । ଧିରେ ଧିରେ ପିଉଚି । ଗିଲାସଟି ଯାକ ବିଅର ସରିଲା ବେଳକୁ ଜେଜୁରିର ମୁଁ ମଝିରେ ଛାଡ଼ିଯାଇଥିବା କବିତାତକ ସରିଲାଣି । ବହିର ପେଟ ମାଡ଼ି ଟେବୁଲ ଉପରେ ଥୋଇଲି ପ୍ରଥମେ । ତା’ ପରେ ପାଖରେ ଗିଲାସ । ଖାଲି ।

ଏକ କରିବା ପାଇଁ ଉଠିଲା ବେଳକୁ ବାକି ସବୁ ଟେବୁଲ ଭର୍ତ୍ତି । ପ୍ରାୟତଃ ଟେବୁଲରେ ଏବେ ଓୟୁଏଟି ଛୁଆ, ନହେଲେ ଅଟୋ ଡ୍ରାଇଭର ଗୋଷ୍ଠୀ ।  ଅଫିସ ପରେ ପରେ ବିଅର ଗୋଟେ ଲେଖାଏଁ ମାରି ସାରି ପାନ ଖାଇ ଘରକୁ ଫେରିବା ଲୋକେ କେବେରୁ ଫିଟି ସାରିଲେଣି । 

ମୋ ଆଗ ଟେବୁଲରେ ଟୋକାଟେ ବସିଚି । ବୟସ କୋଡ଼ିଏରୁ ପଚିଶ ଭିତରେ କିଛି ବି ହେଇପାରେ । ଅଟୋବାଲା ନୁହଁ । ଓୟୁଏଟି ଟୋକା ତ ଆଦୌ ନୁହେଁ । ଅଣ୍ଟାରେ କାପ୍ରି । ଉପରେ ପୁରାହାତ ବାଲା କଲମକାରି ପ୍ରିଣ୍ଟ୍‌ର କୁର୍ତ୍ତି । ଦୁଇ କାନରେ କସ କରି ଲାଗିଥିବା ବଳା । ଡାହାଣ କାନରେ ଆହୁରି ତିନିଟା ଫୁଲ – ଗୋଟେ ଗୋଜିଆ ମୁନ ବାଲା ତେଣ୍ଟା, କାନ ମଝିରେ ଗୋଟେ ମଝିଆଳିଆ ବଳା । ତା’ ଉପରେ ଗୋଟେ ରୂପାରେ ବସା ଛୋଟ ମୋତି । ବାଁ ପଟେ ଭୃଲତା କାନଆଡ଼କୁ ଫୋଡ଼ା ହେଇଚି । ସେଥିରେ ଗୋଟେ ଛୋଟ ବଳା । ହାତରେ କିଛି ନାହିଁ । ମୁହଁ ଚିକ୍କଣ, ଖାଲି ଗୋଟେ କୁନି ଛେଳିଦାଢ଼ିକୁ ଛାଡ଼ି ଦେଲେ । ସେ ମୁହଁ ଓଡ଼ିଆ, ବଙ୍ଗାଳି, ତେଲୁଗୁ, କିଛି ବି ହେଇପାରେ । ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ନୁହଁ କିନ୍ତୁ । ହେଲେ ସୁନ୍ଦର । ମୁଣ୍ଡ ଘୁରାଇ ଦେଲା ପରି ସୁନ୍ଦର ।  

ମୋ ମୁହଁ କିନ୍ତୁ ଘ‌ୁରିଲା ନାହିଁ । ଲାଖ‌ି ରହିଲା । ସେ ଉଠି ତା’ କ୍ୟାନ୍ ଧରି ଆସିଲା ମୋ’ ଟେବୁଲ ପାଖକୁ ଆଉ କହିଲା, “ମେ ଆଇ ଜଏନ୍ ୟୁ ପ୍ଲିଜ୍ ?” “ୟେସ୍ ପ୍ଲିଜ୍ ।” “ଜେଜୁରି କଅଣ ଆଉ ଥରେ ପ୍ରିଣ୍ଟ୍ ହେଲାଣି,” ବୋଲି ସେ ପଚାରିଲା । “ହଁ, ଏନ୍‌ୱାଇଆର୍‌ବି ଛପେଇଚି । ଅମିତ ଚୌଧୁରୀ ଲାଗି ଲାଗି ।” 

“ମୁଁ ହାର୍ଡ଼୍ କପି ପ୍ରଥମ ଥର ଦେଖ‌ୁଚି ।”

ମୁଁ ତା’ ହାତକୁ ବହିଟି ବଢ଼େଇ ଦେଇ ଆଉ ଗୋଟେ ଗିଲାସ ଢାଳିଲି । ତା’ ପଛ ଦେଇ, ତା’ ଟେବୁଲକୁ ଅନେଇଲି । ସେଠି କିଛି ବି ନଥିଲା । ସେ ବହି ଖେଳାଉ ଥାଏ । ମୋ’ ଗିଲାସ ତିନି ଚଉଠେରୁ ଟିକେ କମ୍ ଭର୍ତ୍ତି । ଗଏଣ୍ଠେ ଆଙ୍ଗୁଳି ହେଡ଼୍ । ବାଁ ହାତର ବିଶି ଆଙ୍ଗୁଳ‌ି ବିଅର‌୍‌ରେ ବୁଡ଼େଇ ଦେଇ ମୁଁ ବାକି ତକ ବୋତଲରୁ ଢାଳିଲି । ହେଡ଼୍ ଚାଲିଗଲା । ହେଲେ ସବୁତକ ନୁହେଁ । ପାଏ ହେଡ଼୍ ବାକି । ଠ‌ିକ୍ ଅଛି ।

ମୁଁ ଗିଲାସ ତଳେ ଥୋଇଲି । ସେ ବହି ଟେବୁଲ ଉପରେ ରଖିଲା । 

“ଭୁବନେଶ୍ୱର ଘର ନା ବୁଲି ଆସିଚନ୍ତି?”

“ଘର ଏଇଠି । ଜଗନ୍ନାଥ ବିହାର । ଏବେ କଲିକତାରେ ପିଜି କରୁଚି । ଆପଣ?”

“ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରପୁର ।”

“କଅଣ କରନ୍ତି?”

“ସରଳ ପ୍ରଶ୍ନ । ହେଲେ ଉତ୍ତର ଜଟିଳ । ମୂଳତଃ ଫ୍ରିଲାନ୍ସ୍ ଡିଜାଇନ୍ କନ୍ସଲଟାଣ୍ଟ୍ ଭାବରେ କାମ କରେ । ତା’ ଛଡ଼ା ଆହୁରି ଅନେକ କାମ ମଧ୍ୟ । ଲମ୍ବେଇକି କହିଲେ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ବୋରିଂ ହେଇପାରେ ।”

“ହଉ । ମୋତେ ପ୍ଲିଜ୍ ତୁମେ କୁହନ୍ତୁ । କବିତା?”

“ସେମିତି ଆଗ୍ରହ ଟିକେ ଟିକେ । ବାଏ ଦି ୱେ ତୁମେ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ।”

“ଥ୍ୟାଙ୍କ୍ସ୍ ।”

ଅସିତ ଆସି ପଚାରିଲା, “ସାର୍ ଆଉ କିଛି?”

“ଗୋଟେ ମସଲା ପିନଟ୍ । ଧନିଆ ପକେଇବନି । ଆଉ ବିଲାତି ପୁରା ଚୁନ୍‌ଚୁନ୍ କରି କାଟି ।” 

ତା’କୁ ଅନେଇ ପିଲା ପଚାରିଲା, “ଆପଣଙ୍କର?” 

ସେ କହିଲା, “ପରେ ।” 

ମୁଁ ପଚାରିଲି, “କୋଲଟ୍‌କର୍ ଭଲ ଲାଗେ?”

ସେ କହିଲା, “ମୁଁ  ଖାଲି କାଲାଘୋଡ଼ା ପୋଏମ୍ସ୍ ପଢ଼ିଚି । ବାକି ସବୁର ସଫ୍ଟକପି ଅଛି । ପଢ଼ିନି । ଯେତିକି କବିତା ପଢ଼ିଚି, ଭଲ ଲାଗନ୍ତି । ଏଠିକି ନିୟମିତ ଆସନ୍ତି?”

“ଆଗରୁ ଆସୁଥିଲି । ଗୋଟେ ସାଙ୍ଗ ସହିତ । ସେ ଆଉ ନାହିଁ । ତ ଆସୁନି ।”

“ମାନେ?”

“ସେ ଦୁଇ ବର୍ଷ ତଳେ ଚାଲିଗଲା, ସମୁଦ୍ରରେ ବୁଡ଼ିକି ।”

ତା’ ଡାହାଣ ପାଦ ମୋ’ ପେଣ୍ଡାରେ ବାଜୁଚି । ଅଜାଣତରେ ? ନା ।

“ଓଃ! ଆଇ ଆମ୍ ସରି” ।

ତା’ ନିଶର ମଝ‌ିରେ ଗୋଟେ ଇଞ୍ଚିକିଆ ଦାଗ । ଗ୍ରହଣ ଖଣ୍ଡିଆ ଅପରେସନ୍‌ର ବୋଧହୁଏ । ସେଇ ଦାଗ ତା’ ଜଳୁଥିବା ମୁହଁର ମଝିର ଶିଖା । ଇଚ୍ଛା ହେଉଚି, ଛ‌ୁଇଁବି ।

ତା’ ଗୋଡ଼ ଆଉ ଥରେ ମୋ’ ଦେହରେ ବାଜିଲା । ଏଥର ପାଦରେ ।

“ନୋ ନିଡ଼୍ ଟୁ ବି । ତୁମେ ଏଠିକି ନିୟମିତ ଆସ?”

“ନା । ଗୋଟେ ସ୍କୁଲ ସାଙ୍ଗ ସହିତ ଗତ ଖରା ଛୁଟିରେ ତିନି ଥର ଖଣ୍ଡେ ଆସିଥିବି । ଆଉ ଆଜି । ଏବେ ସେ ସାଙ୍ଗ ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ” ।

ମତେ ଆଉ ଥରେ ପରିସ୍ରା ଲାଗିଲା । ମୁଁ ତା’କୁ ଚାପୁଚି ।

ପିଲାଟି ଆସି ମସଲା ପିନଟ୍ ଲଗଉଚି । 

“ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଆଉ କେଉଁ ଜାଗାକୁ ଯାଅ?”

“ମୋର ସାଙ୍ଗ ଏଠି ଆଉ ପ୍ରାୟତଃ କେହି ନାହାନ୍ତି । କଲିକତାରୁ ଫେରିଲେ, ପ୍ରାୟତଃ ଘରେ ।”

“ଏଠି ସରିଲା ପରେ ଗୋଟେ ରାଇଡ଼୍‌ରେ ଯିବାକୁ ଚାହିଁବ?” ମୁଁ ଭାବୁଚି ଆଉ ଗୋଟେ ବିଅର ମଗେଇବି । ସେ ମୋତେ ସିଧା ଆଖିରେ ଆଖି ମିଶାଇ ଚାହୁଁଚି ଆଉ କହୁଚି, “ଆଇ ଚାର୍ଜ୍ ।” 

ମୋତେ ଭାରି ଜୋରରେ ପରିସ୍ରା ମାଡ଼ୁଚି । ରୋକି ହେବନି । ମୁଁ କୋଲଟକର୍‌କୁ ବ୍ୟାଗ୍‌ରେ ପଶଉଚି । କାଉଣ୍ଟରରେ ପେମେଣ୍ଟ କରି, ସିଧା ଟଏଲେଟ୍ । ଗାଡ଼ି ଷ୍ଟାର୍ଟ୍ କରି ପୁରୁଣା ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡ ଆଡ଼େ ଆଉ ଥରେ ବାହାରିଲା ବେଳକୁ ମନେ ପଡ଼ୁଚି, ଟେବୁଲ ଉପରେ ମୁଁ ଛାଡ଼ି ଆସିଚି ଅଖିଆ ପୁରା ପ୍ଲେଟ୍ ମସଲା ପିନଟ୍ ।

ଥାଉ ।

ନୋଟ୍: ଏହି ଗପଟି ପ୍ରଥମେ ଦୈନିକ ଖବରକାଗଜ "ପ୍ରମେୟ"ର ରବିବାସରୀୟ ସାହିତ୍ୟ ପୃଷ୍ଠାରେ ଛପିଥିଲା । 

Raghu Dahi Bara, Ring Road, Cuttack

Sailen Routray

Taladanda Canal, Cuttack, in 2022
Photo Credit: commons.wikimedia.org/Jnanaranjan Sahu

There are five of us. Guru bhai, Biswajit, Manoj, Abhiram and me. We are returning from the eleventh-day ceremony after Sidharth’s death. The afternoon is almost gone. The evening is about to rise from the depths of Kathajodi River flowing to our right. Manoj remembers that Raghu Dahi Bara will be on our way out of Cuttack. 

We have not had anything to eat since the morning, and hunger hits me like a handful of hail dropping out of a Baisakh sky, fierce and sharp. All of us agree to stop. Around a dozen people have already assembled on the roadside after Bidanasi chhaka, where Raghu’s stall materializes for a few hours every afternoon. Raghu only comes there to sit and supervise; it is his grandsons who manage the show now. The family arrives carrying their wares on a small commercial vehicle. 

An orderly line forms in front of the makeshift stall. We order a bowl of dahi bara–aloo dum each, the whitish brown of the dahi baras a stark contrast with the reddish gravy of the aloo dum. The mix is too hot for my taste. But hunger has no respect for death and has to be fed, and I gobble down the dahi bara, even as its taste fails to please my palate.

I pick up five pedas for twenty-five rupees for the group from a pedawalla peddling his wares nearby. The peda is crunchy and chewy. Its mild sweetness soothes the heat in the mouth, making my eyes water. A young boy on a motorcycle comes around asking for directions to Sati Chaura.

Sati Chaura is an old and famous cremation ground in Cuttack, which houses the remains and memories of poets, politicians, and an air force pilot who died in World War II. The memorial of the pilot has a small aeroplane on top that looks like the forgotten plaything of a giant child. Sidharth’s funeral there took more than three hours, eleven days ago. 

It is my second funeral in three years, not a large number perhaps, but in my case, two is too many. The first one was Baba’s, at the age of sixty-four in January 2014; Sidharth died in 2017, at the raw age of twenty-five.

What is the right age to die? Sixty-four? Twenty-five? Or seventy-nine? I ask myself these questions sitting on the hot seat of Guru bhai’s car after we troop in. The combination of the flavours of the dahi bara and aloo dum has disoriented me, but I am sure there is a reference somewhere in my memory that can help me ground it. 

When we are crossing Link Road on our way back to Bhubaneswar, there is a strong smell of vapourized water arising off the hot road mixed with whiff of singidas being fried. The concoction is like the taste of snot, tears and wood smoke from Sidharth’s funeral pyre mixed in my throat when I lay lounging just one memorial stone away from the group of friends hovering around his burning body like a murder of crows. The taste is just like the dousing gust of mild sweetness of the peda, after the heat of the aloo dum. 

I ask everyone in the car whether any one had been to Sati Chaura earlier. I repeat what the poet Bharat Majhi said when we left Sati Chaura a few days earlier after Sidharth’s body had turned to ash, ‘Sidharth amaku Sati Chaura dekhei dela—Sidharth ended up showing us Sati Chaura.’

Note: This piece was first published in the blog Chiragh Dilli as a part of the piece titled "This City, Other Cities" on April 6, 2018. 

କଳିଙ୍ଗ ଯୋଦ୍ଧା

ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ

ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ନିର୍ମାଣାଧିନ ବହୁତଳ କୋଠା
ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ - ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍/ଅମର୍ତ୍ତ୍ୟ ବାଗ୍

ମୁଁ ତୁମ ସହିତ କଥା ହଉଚି । ତୁମେ ମୋ ସହିତ କଥା ହଉନ । ଅଭିମାନ କରିଚ ? ନା ରୁଷିଚ ? ନା ଦିଇଟାଯାକ ?

ମୁଁ ତୁମକୁ କହୁଚି ଯେ “ତୁମେ ଏଇ ଜାମାରେ ଆଜି ବହୁତ ଭଲ ଦେଖାଯାଉଚ” । ତୁମେ କହୁଚ “ହୁଁ” । ତୁମେ ପିନ୍ଧିଚ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଲେଗିନ୍ସ୍ । ଉପର କୁର୍ତ୍ତାର ରଙ୍ଗ ହାଲୁକା ନୀଳ – ଦଶରା ଆକାଶକୁ ଟିକେ ପାଣିଆ ଦୁଧରେ ଫେଣ୍ଟିଦେଲେ ଯେଉଁ ବରନ ହେବ, ସେଇ କାଟର । ତମେ ଜଳୁଚ । ଉପର ଖରା ଜଳିବା ଏଇ ଏଇ ବନ୍ଦ  ହେଇଚି । କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ଆରମ୍ଭରେ ଏମିତି ଖରା !

ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କ ଘରେ ଆଜି ଭୋଜି । ମୋ’ ସାଙ୍ଗମହଲରୁ ଆମ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଡାକରା । ତମର ଆସିବାର ଇଚ୍ଛା ନଥ‌ିଲା । ମୋ ସହିତ ବାହାରିଚ ବାଧ୍ୟବାଧକତାରେ । ହେଲେ ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ ତୁମ ମୁଡ଼୍ ଭିନ୍ନ । ମୁଁ ତୁମକୁ ଏତେ ଖୁସି ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବେ ଦେଖିନଥିଲି । 

ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଆଜି ଆମେ ଭେଟିଲେ ଚତୁର୍ଥୀ ଭୋଜି ପରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ । ତୁମେ ପ୍ରାୟତଃ କାହାକୁ ମନେ ରଖ‌ି  ନଥିଲ । ତମର ଆଉ ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କର ଏପରି ଜମିବ ବୋଲି ମୁଁ ଜାଣିନଥିଲି । ତମ ଖାଇବାରୁ ଜାଣିଲି ତୁମକୁ ମାଉସୀଙ୍କର ହାତରନ୍ଧା ଭଲ ଲାଗିଲା ବୋଲି ।

ତମେ ମାଉସୀଙ୍କ ଠାରୁ ଛେନା ଭରତାର ରେସିପିଟା ନେଲ । ମାଉସୀ ବି ତମ ଫ୍ୟାନ୍ ବନିଲେ । ସବୁ ବିଗିଡ଼ିଗଲା ତୁମେ ମାଉସୀ ଓ ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କ ସହ ସେଲ୍ଫି ନେଇସାରିଲା ପରେ । ମାଉସୀ ଫ୍ରିଜିରୁ ଖିରି କାଢ଼ିବା ପାଇଁ ଉଠି ଚାଲିଗଲେ । ତୁମେ ମୋତେ କହିଲ, “ଆସ ତୁମ ଆଉ ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କ ସହ ଗୋଟେ ଫଟୋ” ।

ମୁଁ “ଟଏଲେଟରୁ ଆସୁଚି” ବୋଲି କହି ଚାଲିଗଲି ଯେ ଆଉ ତୁମ ପାଖ ମାଡ଼ିଲିନି । ସିପୁ ତା’ର ଗୋଟେ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ୍ ଦେଖିବା ପାଇଁ ମୋତେ ଡାକିଲା । ସେଇଠୁ ତା’ ନୂଆ ବଏଫ୍ରେଣ୍ଡ୍ ବିଷୟରେ କଥା ଉଠିଲା । ସେ ମୋତେ ଛାଡ଼ିଲାନି । କି ମୁଁ ବି ଆଉ ଉଠିଲିନି ।

ମୋ’ ଗାଲୁଆମିକୁ ତୁମେ ଧରିଚ, ମୁଁ ଜାଣିଲି ଆମେ ମେଘେଶ୍ୱର ପାଖରେ ପାର୍କ କରିଥିବା ଗାଡ଼ିକୁ ନେଇ ରାଜାରାଣୀ ପାର ହେବା ସମୟରେ । ମନ୍ଦିରକୁ ବାଁ ପାଖରେ ରଖି ପାର ହୋଇ ଫର୍ଲଙ୍ଗେ ଖଣ୍ଡେ ଗଲା ପରେ ଯାଇ ମୋ’ର ମନେ ପଡ଼ିଲା ଯେ ଆମର ରାଜରାଣୀ ବୁଲି ଯିବାର ଥିଲା ବୋଲି ।

“ଆରେ ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାର ଥିଲା ଯେ” ।
“ଥାଉ” ।
“ଆରେ! ଥାଉ କଅଣ ? ପୁଣି କେବେ ଆସିବା ଏ ପଟକୁ ?”
“ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ” ।

ମୁଁ ଜାଣିଲି, ତୁମେ ରୁଷିଚ ।

ମୁଁ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟିକେ ରାଗିକି ଥିଲି । ସିପୁ ଉପରେ । ଶଳା ଚୋର ମୋ’ର ଗୋଟେ ଲମ୍ବା କବିତାକୁ ଧରି, ତା’ ଉପରେ ଗୋଟେ ୱେବ୍ ସିରିଜ୍‌ର ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟ କରିଚି । ମାଡ଼ିମକଚି ପୁଣି ମୋତେ ଭୋଜିର ଗହଳି ଭିତରେ ପଢ଼ି ଶୁଣେଇ ପଚାରୁଚି, “ଭାଇ କେମିତି ଲାଗିଲା?”

ରାଗଟା ସେଥି ପାଇଁ ନା ମୋର ଏକ୍ସ୍ ଏବେ ତା’ର ବୟଫ୍ରେଣ୍ଡ ସେଥି ଲାଗି, ନା ମୋର ଏକ୍ସ୍ ଯେ ତାକୁ ଆମ ବିଷୟରେ କିଛି କହିନି, ତାର୍ କାଜି, ମୋ’ର ଜାଣିବାର କିଛି ଉପାୟ ନାଇଁ ।

ଆମେ ଏବେ ମ୍ୟୁଜିଅମ୍ ପାଖରେ । ରବି ଟକିଜ୍ ଛକ ପରେପରେ ବିଜେବି କଲେଜ ଆଗରେ । 

“ମ୍ୟୁଜିଅମ୍ ଯିବା?”
“ନା” ।
“ଚାଲୁନ” ।
“ଇଚ୍ଛା ନାଇଁ” ।

ମୁଁ ଡାହାଣ ପଟ ଦର୍ପଣରେ ତୁମକୁ ଅନଉଚି । ତୁମ ଗାଲ ଲାଲ । ଖରାରେ ନା ରାଗରେ ? ନା ଦିଇଟାଯାକରୁ ? କାହାର ଅନୁପାତ କେତେ ? ଜାଣିବାର କିଛି ଉପାୟ ନାହିଁ । ତମେ ମୁହଁ ବୁଲେଇ ଦଉଚ ।

ସ୍କୁଟର ମ୍ୟୁଜିଅମ୍ ଛକ ଟପୁଚି । ଆଜି ଗହଳି ମୋଟେ ନାହିଁ ମ୍ୟୁଜିଅମ୍ ଆଗରେ । ହେଲେ କଳ୍ପନା ଛକରେ ଟିକେ ଭିଡ଼ । ବାଁ ପଟକୁ ବୁଲି ସାରିଲା ପରେ ସିସ୍ମୋ ଠାରୁ ବାପୁଜୀ ନଗର ପ୍ରଥମ ଗଳି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାରିଟା ଖଣ୍ଡେ ଡିଜେ ଗାଡ଼ି ଠିଆ ହେଇଚି । କେମିତି ? ଏଇ ରାସ୍ତାରେ ତ ପାର୍କିଂ ମନା । ବାହାଘର ୠତୁ କଅଣ ଆରମ୍ଭ ହେଇଗଲାଣି ?

ମୁଁ ଆଉ ଥରେ ପଛକୁ ଅନଉଚି । ବାଁ ପଟ ଦର୍ପଣ । ତୁମେ ବି ଡିଜେ ଗାଡ଼ିଗୁଡ଼ାକୁ ଅନେଇଚ । ତୁମ ଓଠ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାପି ହେଇ ଅଛି । ଲିପଷ୍ଟିକ ନ ନାଇକି , ଲଗେଇଥିଲା ପରି ଦିଶୁଚି । ଆଖିରେ କ୍ରୋଧର ସେଇ ପତଳା ପରଦା ଆଉ ନାଇଁ ।

ମୁଁ ତୁମକୁ କହୁଚି, “ଜଳୁଚ” ।
ତୁମେ କହୁଚ, “ହୁଁ” ।
ମୁଁ ପଚାରୁଚି, “ତୁମେ ମଣିଷ ନା ଭୁତ?”
ଦିଲୁ ଭାଇଙ୍କ ଘର ଛାଡ଼ିଲା ପରେ ତୁମ ମୁହଁରୁ ପ୍ରଥମ ପୁରା ବାକ୍ୟ, “ମଣ‌ିଷ ହେଇ ପାରେ, ଭୁତ ବି ହେବା ସମ୍ଭବ, ତୁମେ ଯାହା ଭାବିପାର” ।
“ଆମ ଆଡ଼େ ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ହୁଁ କେବଳ ଭୁତମାନେ ମାରନ୍ତି ବୋଲି କୁହନ୍ତି” ।
ଉତ୍ତରରେ ତୁମେ କହୁଚ “ହୁଁ” ।

ସ୍କୁଟର ରାଜମହଲ ଫ୍ଲାଏଓଭର ତଳ ଦେଇ ଜନପଥରେ ପଶୁଚି । ମୁଁ ପଛକୁ ମୁହଁ ବୁଲେଇ ପଚାରୁଚି, “ହୁଁ?”

ତୁମ ଓଠରେ ଧାରେ ହସ । ତୁମେ ଚାପିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ବି ପାରୁନ ।

ମୁଁ ତୁମ ମୁହଁକୁ ଅନେଇ ପଚାରୁଚି, “ଭୁତ ତା’ହେଲେ?”
“ତୁମେ ଯାହା, ମୁଁ ସେଇଆ” ।
ମୁଁ କହୁଚି, “ପକ୍କା ଭୁତ ତା’ହେଲେ” ।
ତୁମେ ପୁରା ମୁରୁକିହସା ଦେଇ କହୁଚ, “ହଉ ଭୁତ ବାବୁ ଆଗକୁ ଅନାନ୍ତୁ । ନହେଲେ ସତସତିକା ଭୁତ ହେଇଯିବା” ।

ମୁଁ ମୁହଁ ବୁଲଉଚି । ହଠାତ୍ ଛୁରିଆନା ଫୁଲର ବାସ୍ନା । ଏଇ ୠତୁରେ ? ଫୁଟେକି ? କେଜାଣି । ମୁଁ ଆଖି ବନ୍ଦ କରୁଚି । ବାସ୍ନାରେ ମୋ ଅଣ୍ଟା ମନକୁ ମନ ସିଧା ଆଉ ମୁଁ ମୁଣ୍ଡ ଟିକି ପଛକୁ ହେଇଯାଉଚି । ମୋ ପିଠି ଉପରେ ଏବେ ତୁମ ଛାତିର ହାଲୁକା ଚାପ ।

ତୁମେ ଆଉ ରାଗିନ । ଆମ ଆଗକୁ ଷ୍ଟେସନ ଛକର କଳିଙ୍ଗ ଯୋଦ୍ଧା । ସେ କିନ୍ତୁ ରାଗିଚି । କାହିଁକି?

The horizon

Sailen Routray

Translated by Samprati Pani

Bindusagar Tank, Bhubaneswar
Photo Credit - commons.wikimedia.org/Government of Odisha

While returning from college, our vehicles—my Spectra and his Scooty—automatically turned into the Venus Inn lane in Bapuji Nagar. We were supposed to go to the Old Bus Stand to buy magazines. How we’d reached Bapuji Nagar, I had no idea.

Both of us stopped in front of the A.K. Mishra Bookshop. To mark our attendance, we went in and did a quick round. The Legouis and Cazamian he had ordered had not arrived. Neither had the Raise High the Roof Beam, Carpenters I’d ordered.

As we turned towards Venus Inn, he said, ‘I can’t eat paneer dosa!’

‘I’m not in the mood for Khatta Mitha’s chole bhature!’ I replied.

It was a December evening. The sun was on the horizon. Like our vehicles had involuntarily turned into Bapuji Nagar, our feet too turned towards Jagannatha Tiffin Shop. In those days, Jagannatha had not yet started dishing out snacks without onion and garlic. Just as we reached, Ranjan had probably taken out the singidas and put in the first batch of baras* into the hot oil. Seeing us, Ranjan, without uttering a word, served us four one-rupee singidas in a leaf bowl. No sooner had we demolished the piping hot singidas, Ranjan put two one-rupee baras in the same leaf bowl for me, and a couple for him in a fresh bowl.

After eating and making the payment, as we started our vehicles, he asked our customary question, ‘What did you like today—the bara or the singida?’

Refolding my shirt sleeves, I replied, ‘You’.

‘There’s no one as shameless as you.’ Saying this, he quickly started his Scooty and flew away into the horizon, like a dragonfly in Bhubaneshwar’s unseasonal storms.

The two ends of his scarf were the dragonfly’s wings.

Note: This English version of the story (originally written in Odia) was first published in the blog Chiragh Dilli as a part of the piece titled "The city, in love" on September 4, 2022. It is part of a larger series of stories set in Bhubaneswar. In her editorial note to the piece published in Chiragh Dilli, the translator Samprati Pani describes the series in the following words - "The stories are around the theme of ephemeral and routine encounters of love, or its possibility, located in places that serve as public and private landmarks of everyday life in the city."

ଚାହା ଦୋକାନ

ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ

ସଚିବାଳୟ ମାର୍ଗ, ଭୁବନେଶ୍ୱର (୨୦୧୯ ମସିହା)
ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ - ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍/ ଆଇଏମ୍୩୮୪୭

କେଶରୀ ପାଖ ଚାହା ଦୋକାନ । ଓଡ଼ିଆ ମାଲିକର ନୁହେଁ । ତେଲୁଗୁ ଷ୍ଟଲଟା । ବୈଶାଖ ମାସ । ମୁଣ୍ଡଫଟା ଖରା । 

ମୋର ଚାହା ଦରକାର ନଥିଲା । ଡେରିରେ ଲଞ୍ଚ୍ କରି ବାହାରିଚି ଘରୁ । ଖାଇଲି, ଉଠିଲି । 

ତରବରରେ ଘରେ ପିନ୍ଧିଥିବା ଇଟା ରଙ୍ଗର ହାରେମ୍ ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍‌ଟା ପିନ୍ଧି ଆସିଚି । ଉପରେ ପୁରା ହାତବାଲା ହେନ୍ଲି ଟିସାର୍ଟ୍ ଗୋଟେ, ଶିଉଳି ରଙ୍ଗର । ଯୋଉଟା ସଞ୍ଜନାକୁ ଭଲ ଲାଗେନା । 

ତା’କୁ ଏଇଟା ଲାଗେ ମଳିଛିଆ । ହେଲେ ମୋ’ର ଏଇ ରଙ୍ଗଟା ବହୁତ ପ୍ରିୟ । ତମକୁ କାହିଁକି ମଳିଛିଆ ଶାଗୁଆ ରଙ୍ଗ ଭଲ ଲାଗେନା ସଞ୍ଜନା?

ମୁଁ କାହିଁକି ବୋଲି ଭାବିଲା ବେଳକୁ ଦେଖ‌ୁଚି ଯେ ପାପୁନ, ଚାହା ଦୋକାନର ପିଲାଟା ମୋତେ “ଆଜ୍ଞା କଅଣ ଦେବି” ବୋଲି ପଚାରୁଚି । ତା’ ମୁହଁରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ସେ ମୋତେ ଅତି କମ୍‌ରେ ଥରେ ଏୟା ପଚାରି ସାରିଚି ।

“ନାଲି ଗୋଟେ ଦିଅ । ମହୁ ସହ । ଲେମ୍ବୁ ବେଶି । ଆଉ ତୁମ ମସଲା ଉପରୁ ଛିଞ୍ଚିବନି ମୋଟେ ।” ସେ ମୁରୁକୁହସା ଦେଇ କହୁଚି, “ଜାଣିଚି।”

ମୁଁ ଚାହା ନେଇ କେଶରୀ ପାର୍କିଂର ମୁହାଣିଟାକୁ ଛାଡ଼ି ସେପଟକୁ ଯାଇ ଗଛ ଛାଇରେ ଠିଆ ହେଉଚି । ସେଲୁନ ଆଗରେ । ସେଲୁନ ବନ୍ଦ । ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦୋକାନ ବନ୍ଦ । ଝାଞ୍ଜି ନାଇଁ । କାଉ କୋଇଲି କେହି କେଉଁଠି ନାଇଁ । 

ଚାହା ସବୁ ଦିନ ପରି ଠିକ୍ ଅଛି । ରଙ୍ଗ, ତାତି, ମିଠା, ଖଟା, ବାସ୍ନା, ସବୁ ଠ‌ିକ୍ । ଦୁଇ ସୁଡ଼ୁକାଏ ନେଲା ପରେ ମୋତେ ହଠାତ୍ ସିଗାରେଟେ ଟାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ହେଉଚି । 

“ନେଭିକଟ୍ ଅଛି?”
“ନା ।” 
“ଗୋଲ୍ଡ଼୍ ଫ୍ଲେକ୍?”
“ଛୋଟ ନା ବଡ଼?”
“ଛୋଟ?”

ନିଆଁ ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଦିଆସିଲି ଉଠାଇଲା ବେଳକୁ କଇଁଛ ଛାପ । ବହୁତ ଦିନ ହେଲାଣି ଦେଖିନି ଆଉ । ମୁଁ ଗୋଟେ ଦିଆସିଲି ପ୍ୟାକେଟ୍ ବି ଧରୁଚି । ଗୋଟେ କଇଁଛ । ମାତ୍ର ଟଙ୍କାଟିଏ ।

ସିଗାରେଟ ଲଗେଇ ଚାହା ଗିଲାସ ଉଠେଇଲା ବେଳକୁ କ୍ୟାବିନର କଳା ଧାର ଉପରେ ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ଗୋଲଗୋଲ ଦାଗ । ଚାହା ଗିଲାସ ପଛର । ଦିଶୁଚି ଶାଢ଼ିର ଧଡ଼ି ପରି । ଶାଢ଼ିଟା କେଉଁ ରଙ୍ଗର ? ଆଉ କାନି ?

ମୁଁ ଆସି ଗଛ ତଳେ ଠିଆ ହେଲା ବେଳକୁ କୋଉଠି ଗୋଟେ କୁମ୍ଭାଟୁଆ ଗମ୍ଭୀର କଣ୍ଠରେ ହୁଁ ହୁଁ ବୋବଉଚି ପାଖରେ । ମୁଁ ଉପରକୁ ଚାହିଁଲା ବେଳକୁ କେହି କୁଆଡ଼େ ନାହିଁ । 

କଦମ୍ବ ଗଛର ମୂଳ ଗଣ୍ଡିଟା ନାଇଁ । ଯେଉଁଠି ଭାଙ୍ଗିଚି, ତା’ର ଠିକ୍ ତଳ ଆଡ଼ୁ କଡ଼ରୁ ଦୁଇଟା କେନା ବାହାରିଚି । ସିଧା କେନାଟା ମୋଟା ହେଲେ ବି ବେଶି ଲମ୍ବ ନୁହଁ । ଚେତେରେଇନି । 

ଅନ୍ୟ କେନାଟି, ଯେଉଁଟା ରାସ୍ତା ଆଡ଼କୁ ମାଡ଼ିଚି, ସେଇଟା ଲମ୍ବା । ସେଠୁ ଅନେକ ଶାଖା, ପ୍ରଶାଖା ବାହାରିଚି । ସେଇ କେନାଟା ଯୋଗୁଁ ହିଁ ଛାଇ । ହେଲେ କୁମ୍ଭାଟୁଆର ନାଁଗନ୍ଧ ନାହିଁ ।

ମୁଁ ଉପରୁ ମୁଣ୍ଡ ତଳକୁ କଲା ବେଳକୁ ଗୋଟେ ନୂଆ ମଡେଲ ଭେସ୍ପା ଆସି ଠିଆ ହେଉଚି ରାସ୍ତା ସେପଟେ । ସ୍କୁଟରରୁ ଓହ୍ଲଉଥିବା ପିଲାଟା ପିନ୍ଧିଚି ନୀଳ ରଙ୍ଗର ଜିନ୍ସ୍ ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍ ଆଉ କଳା ରଙ୍ଗର ପୋଲୋ ଟିସାର୍ଟ୍ । କଳା ! ଏଇ ବଇଶାଖରେ ? ଲମ୍ବା ଚୁଟି । ଅଣ୍ଟା ଯାଏଁ ପଡ଼ିଚି ।

ସେ ଚାଲିଚାଲି ରାସ୍ତାର ଏ ପାଖକୁ ଆସିଲା ବେଳକୁ ତା’ ମୁହଁରେ ଦିଶୁଚି ଗୋଟେ ଲମ୍ବା ସ୍ମିତହାସ ।

“ସୁସ୍ମିତ୍! ତୁମକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିଲିନି ।” 
ସେ ମୋତେ ଭୃଲତା ନଚେଇ ପଚାରୁଚି, “କାହିଁକି?”
“ତମେ ତ ପୁରା ଲଣ୍ଡା ରହୁଥିଲ ।”
“ଏଡ଼ିନବରା ମୁଁ ଚୁଟି ବଢ଼େଇବା ପାଇଁ ଯାଉଚି, ସେ କଥା ଆପଣଙ୍କୁ କେବେ କହି ନଥ‌ିଲି?”
“ହଉ । କିନ୍ତୁ ତା’ ସହ ଏମ୍‌ଫିଲ୍ ଥିସିସ୍ ସବ୍‌ମିଟ୍ କଲ ନା ନାହିଁ?”
“ଆଜ୍ଞା । ଭାଇବା ବି ଶେଷ” ।

ମୋତେ ନ ଜଣେଇ ଆସିଚି । ହେଲେ ମୁଁ ପଚାରୁନି । ଭୁବନେଶ୍ୱର ତ ଆଉ ମୋ’ର ନୁହେଁ । ସୁସ୍ମିତ ମୋ’ର ନୁହେଁ । ମୁଁ ନିଜେ ବି ମୋ’ର ନୁହେଁ । ଏଥର ଆଉ କଅଣ ଯୋଜନା, ସେକଥା ବି ମୁଁ ପଚାରୁନି ।

ସେ ତା’ ଆଡ଼ୁ ପଚାରୁଚି, “ଆଉ ଆପଣଙ୍କ ଖବର କଅଣ?”
“ଚାଲିଚି ଯେମିତି ଯାହା ଖ‌ୁଚୁରା କାମ, ଚିରାଚରିତ ।”

ସେ ମୋତେ କାଣି ଆଙ୍ଗୁଠି ଦେଖେଇ ଆର୍‌ବିଆଇ କାନ୍ଥ ଆଡ଼କୁ ଯାଉଚି । ମୁଁ ଓମ୍‌ଫେଡ଼୍‌କୁ ଯାଇ କପ୍ ଥୋଇ, ଟଙ୍କା ଦେଇ, ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆଗରେ ଠିଆ ହୋଇ ଗ୍ରାଇଣ୍ଡର ଖୋଲୁଚି । ମୋର ସବୁଠୁ ପାଖ ପ୍ରୋଫାଇଲ ହେଲା ‘ବ୍ଲାକ୍,’ ଶହେ ମିଟର ଭିତରେ । ବାୟୋଲାଇନ୍ ହେଲା, ‘ହେଲୋ ! ଡୁ ୟୁ ୱାଣ୍ଟ୍ ଟୁ ଗୋ ଫ୍ରମ୍ ବ୍ଲାକ୍ ଟୁ ଲାଟେ ? ୱିଲ୍ ଇଟ୍ ବି ୱିଥ୍ କ୍ରିମ୍ ? ଅର୍ ଜଷ୍ଟ୍ ବ୍ଲାକ୍ ବଟ୍ ଏକ୍ସ୍ଟ୍ରା ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍?’ 

ପ୍ରୋଫାଇଲ ଫଟୋଟା ପଛର ଭିୟୁ । ବିନା ଲୁଗାରେ । ଚୁଟି ଲମ୍ବିଚି ଅଣ୍ଟା ଯାଏଁ । ମୁଁ ଧଡ଼୍ କିନା ମୋ’ ପ୍ରୋଫାଇଲ୍ ଡିସ୍‌ଏବଲ୍ କରି ଫୋନ୍ ବନ୍ଦ କରୁଚି ।

ସୁସ୍ମିତ ଯାଉଚି ଚାହା ଦୋକାନ ଆଡ଼େ । 

ହାରାମି କୁମ୍ଭାଟୁଆଟା ପୁଣି ଡାକ ଛାଡ଼ୁଚି । ହୁଁ । ହୁଁ । ହୁଁ ।

The intersection

Sailen Routray

Translated by Samprati Pani

Rabindra Mandap, Bhubaneswar
Photo credit: commons.wikimedia.org/Soumendra Kumar Sahoo 

I’m returning from the Old Bus Stand on my Luna. My speed is 25 km per hour or so. I take the route from PMG Square and turn left from Rabindra Mandap. As soon as I cross the side gate of the Mandap, I overtake him. He’s on a Hercules cycle.

My Luna slows down. His cycle too. He turns to look at me. I too. He’s slender, fair and frail. Has a chiseled face—what you’d call ‘high-cheeked bones’ in English. His hair is of medium length, falling till the shoulders. Not curly like mine. Not straight either. Wavy. I probably wouldn’t say he has a beautiful face, but it’s beckoning, ‘Look at me!’ I look. Then look away. And leave.

A few seconds later, I’ve hardly crossed the State Guest House, when I turn back. He’s waiting just before the intersection. I drive towards him and stop by his side. He smiles. Letting go of my shyness, I ask, ‘Where are you going?’ He says, ‘The Mother’s Centre … Will you come?’ I say, ‘Let’s go.’

He starts cycling furiously, leading me on. I follow in my Luna, slowly. Him in front, me behind, we take a right turn before Kesari Talkies, and in a short while, we reach the Centre. I really like it. It’s clean and beautiful, decorated with care, and quiet. The smell of incense wafts in from all sides. He sits down to pray. I sit next to him with my eyes closed. Neither the Mother nor Aurobindo appear before my closed eyes. All I can see is his chiseled face.

We leave in some time. 

As he’s unlocking his cycle parked near the gate, he says, ‘My name is Sandeep.’

‘I’m Raja’, I say.

‘What do you do?’

‘I dropped +2 last year and am appearing for the exams this year’, I say, though I’m yet to start my preparation for the exams. 

‘Oh, we are the same batch then’, he says. ‘I haven’t taken admission anywhere and am preparing for the engineering entrance. Didn’t get a rank for a government engineering college the last time I appeared.’

I meet him four times after that. The second time at the Centre. But those are other stories.

This one is different. 

Note: This English version of the story (originally written in Odia) was first published in the blog Chiragh Dilli as a part of the piece titled "The city, in love" on September 4, 2022. It is part of a larger series of stories set in Bhubaneswar. In her editorial note to the piece published in Chiragh Dilli, the translator Samprati Pani describes the series in the following words - "The stories are around the theme of ephemeral and routine encounters of love, or its possibility, located in places that serve as public and private landmarks of everyday life in the city."

କୁଣ୍ଡ

ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ

ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ପୁରୁଣା ଭୁବନେଶ୍ୱର
ଫଟୋ କ୍ରେଡ଼ିଟ୍ - ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍/କୃଷ୍ଣ ଜେନାମଣି

କେଦାରଗୌରୀ ଆଡ଼କୁ ଗଲା ବେଳେ ମନ୍ଦିର ଆଗରୁ ଡାହାଣ ପଟେ ଗୋଟେ ଜଳଖିଆ ଦୋକାନ । ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ୱର ଆଗରୁ, ନା ପରେ ପରେ ?

ତୁମେ ଆଉ ମୁଁ ସେଠି ଠିଆ ହେଇଚେ । ମୁଁ ଯାଇଚି ସେଠିକି ଅନେକ ଦିନ ପରେ । ନା । ଅନେକ ମାସ ପରେ । ଭାଙ୍ଗ ଛାଡ଼ିବା ପରେ ଓଲ୍ଡ଼୍ ଟାଉନକୁ ଯିବା ମୋ’ର କମି ଯାଇଛି ।

“ମାଲପୁଆ ଡାଲମା ଅଛି?” 

ପୁରୁଣା ମାଲିକର ନାତି ହେବ ବୋଧେ, ଧେଡ଼ିଆ ହେଇକି ପିଲାଟା ଏବେ ଦୋକାନ ସମ୍ଭାଳୁଚି । ମୁଁ ଆଗରୁ ଭାବୁଥିଲି ଯେ, ସେ ଗୋଟେ ବୋଲକରା ପିଲା ବୋଲି । ହେଲେ ତା’ ଜେଜେ ବାଧିକିରେ ପଡ଼ି ଦୋକାନକୁ ଆସିବା ବନ୍ଦ କଲାରୁ ସେ ହିଁ କାଉଣ୍ଟରରେ ବସୁଚି । ମୁଁ ଦିନେ ପଚାରିଲାରୁ କହିଲା, “ଜେଜେବାପାଙ୍କୁ ପାରାଲିସି ।” ତା’ ଜେଜେବାପା ଯେତିକି କୁହାଳିଆ, ଏ ପିଲା ପୁରା ତା’ର ଓଲଟା । ତିନି ପଦ ପଚାରିଲେ ପଦେ ଉତ୍ତର ।

“ଡାଲମା ନାହିଁ ।” 
“ମାଲପୁଆ?”
“ଅଛି ।”
“ତରକାରି କଅଣ ଅଛି?”
“ଘୁଘୁନି ।”
“ଆଳୁଦମ ହବ କି?”
“ନା ।” 

“ହଉ,” କହି ମୁଁ ମୋ’ ସ୍କୁଟର ଆଡ଼କୁ ଚାଲୁଚି । ତୁମେ ମୋ’ ପଛେ ପଛେ । ଠିକ୍ ଗୋଟେ ପାଦ ପଛକୁ । ଆଳୁଦମ ହେଲେ ବି ଚଳିଥାଆନ୍ତା । ଡାଲମା ନ ହେଲେ ନାହିଁ । ହେଲେ ଘୁଗୁନି ସହିତ ମାଲପୁଆ ମଣ‌ିଷ କେମିତି ଖାଇବ?

“ତୁମର ଖାଲି ମାଲପୁଆ ଖାଇବାର ଇଚ୍ଛା ନଥିଲା?”
“ନା । ତୁମେ ମାଲପୁଆ ଖାଇଥାଆନ୍ତ କି ବିନା ଡାଲମାରେ?”
“ତୁମେ ଖାଇଥିଲେ ଖାଇଥାଆନ୍ତି । ଏକୁଟିଆ ଖାଇବାର ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ ।” 
“ହଉ । କଅଣ କରିବା ଏବେ?”
“ତୁମକୁ ବେଶି ଭୋକ କରୁଛି କି?”
“ନା । ତୁମକୁ?”
“ଆଦୌ ନୁହେଁ ।”

ଚଇତି ପୁନେଇ ଆଜି । ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଚଇତି ପୁନେଇରେ ଚଇତି ବାଆ । ପବନ ଥଣ୍ଡା ତ ନୁହେଁ । କି ଉଷୁମ ବି ନୁହେଁ । ହେଲେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ବି ଦିହରେ ବାଜିଲେ ଆରାମ ଲାଗୁଚି । ନିଜ ଭାଇ କି ଭଉଣୀ ସଲସଲ କଲା ପରି ।

“ପବନ ତ ଭଲ ଦଉଚି । ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର ଆଗ ପାର୍କରେ ଚାଲିବା ଟିକେ?”
“ହଉ । ହେଲେ ପହିଲେ ଦେଉଳ କୁଣ୍ଡ ଆଡ଼େ ଟିକେ ବସିବା ।”

ଆମେ ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଚଟି ରଖିବା ଜାଗାରେ ଚପଲ ଥୋଇ ବାଁକୁ ନଯାଇ ଯାଉଚୁ ଡାହାଣକୁ । ଦିଅଁଙ୍କୁ ତୁମେ ଦେଉଳ ବାହାରୁ ଆଣ୍ଠେଇ, ନଇଁ, ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରୁଚ । ମୁଁ ଠ‌ିଆ ଠିଆ । ଆଖି ଖାଲି ବନ୍ଦ କରି, ମନରେ । 

ଆମେ କେହି ଭିତରକୁ ପଶ‌ୁନୁ । ବସୁଚୁ ମନ୍ଦିର ବାଁ ପଟେ । କୁଣ୍ଡବନ୍ଧର ପାହାଚରେ, ପାଣି ଭିତରେ ଗୋଡ଼ ବୁଡ଼େଇ ।

ପବନ ଯୋଗୁଁ କୁଣ୍ଡରେ ପାଣିର ଢେଉ । କୁନି କୁନି । କିଏ ହାତରେ ଧରି ଗଢ଼ିଥିବା ପରି । ନହେଲେ ଚାଇନିଜ୍ ରାଇସ୍ ପେଣ୍ଟିଂରେ ଆକାଶ ଆଉ ବାଦଲ ପରି । ସେ ଢେଉର ଛଇ ଅଛି । ଛଟକ ନାହିଁ । ଠିକ୍  ତୁମ ପରି ।

ମୁଁ ତୁମକୁ ପଚାରୁଚି, “ପ୍ରଥମେ ଯେବେ ଏଠିକି ଆସିଥିଲେ, ମନେ ଅଛି?”
“ହଁ । କେତେ ବର୍ଷ ହେଲାଣି? ଦୁଇ? ତିନି?”
“ଆଉ କିଛି ମାସରେ ଚାରି ହେବ ।” 
“ହଁ । ଆମ ପ୍ରଥମ ଆନିଭର୍ସରି ପରେପରେ ।”
“ବାପା ଚାଲିଯିବାର ଠିକ୍ ଦୁଇ ମାସ ପରେ ।”

ମୋ’ ପାଦକୁ ଆସି ମାଛ ଯୋଡ଼େ ଖୁମ୍ପୁଚନ୍ତି । ତୁମ ପାଦକୁ ଆହୁରି ବେଶି, ହେଲେ ମିନିମିନି । ତୁମେ ମୋ’ ଡାହାଣ ପାପୁଲିର ଉପରକୁ ତୁମ ବାଁ ତର୍ଜନୀ ଆଉ ମଝି ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ସଲସଲ କରୁଚ । 

“ଦେଖ କଅଣ କଲଣି!” ମୋ ହାତର ରୁମ ଠିଆ ହେଇଚି । 
“ମୋର କିଛି ଦୋଷ ନାହିଁ । ଏଇଟା ଚଇତି ବାଆର କାମ,” ତୁମେ କହୁଚ ।
“ଯାଆ ।”

ତୁମେ ଠିଆ ହେଉଚ । ମୁଁ ବି ।

ଆମେ ଦୁଇ ଜଣ ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର ଆଉ ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ୱର ମଝିରେ ଥିବା ପାର୍କରେ ଚାଲୁଚୁ । ଆଜି ଚାଲିବା ଲୋକଙ୍କର ଗହଳି କମ୍ । ମଝିରେ ମଝିରେ ଏଠି ସେଠି ଟୋକାଟୋକିଙ୍କ ଯୋଡ଼ି । ପ୍ରାୟତଃ ଚୁପଚାପ ବସିଚନ୍ତି । ମୋବାଇଲିରେ ମୁହଁ ଗେଞ୍ଜା ହେଇଚି ।

ତିନି ଘେରା ମାରିସାରିଲା ପରେ ତୁମେ କହୁଚ, “ପାଦ କାଟିଲାଣି ।” 

“ହଉ ଚାଲ ଯିବା ।” 

ଫେରିଲା ବେଳକୁ ଆକ୍ସେସ୍‌ର ତିନି ଆଡ଼େ ତିନିଟା ମଟରସାଇକଲ । ବାଁ ପଟେ ଗୋଟେ ରିମଡେଲ୍‌ଡ଼୍ ସ୍ପ୍ଲେଣ୍ଡର । ଡାହାଣ ପଟେ ଗୋଟେ ଧତରା କଳା କାଲିବର । ଆଉ ପଛକୁ ସତୁରି ଡିଗ୍ରି କରି ଗୋଟେ ଅରଖ ନୂଆ ତିନିଶହ ପଚାଶ ସିସି ବୁଲେଟେ, ପାଉଁଶିଆ ରଙ୍ଗର ।

ଆମେ ଦୁଇ ମିନିଟ ଅପେକ୍ଷା କଲା ପରେ ଗୁଆଝର ଭ‌ିତରୁ ଗୋଟେ ଛଅଫୁଟିଆ, ମାଲ ଭଳିଆ ଦିଶ‌ୁଥିବା ଟୋକାଟେ ବାହାରୁଚି । ଆଗେ ତମକୁ ଅନଉଚି । ତା’ ପରେ ମତେ । ସେ ବୁଲେଟ କାଢ଼ିଲା ବେଳକୁ ତା’ ବାଁ ବାହୁ ଉପରେ ପଛ ପଟୁ ଦିଶ‌ୁଚି ଗୋଟେ ଚାରି ଆଙ୍ଗୁଳ ଲମ୍ବା ତ୍ରିଶୁଳର ଚିତା ।

ସେ ଗାଡ଼ି ଷ୍ଟାର୍ଟ୍ କଲା ପରେ ତା’ ସାଇଲେନ୍ସରରୁ ବାହାରୁଚି ପୁରୁଣା ଧତଡ଼ା ବୁଲେଟର ଆୱାଜ । ଠିକ୍ ସେତିକି ବେଳେ ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ୱର ଆଗ ବରଗଛରୁ ପୁଳେ ପକ୍ଷୀ ଉଡ଼ିଯାଉଚନ୍ତି କେଚେରେମେଚେରେ ହେଇ, ଡରକୁରା ପୁନେଇ ଜହ୍ନକୁ ଚମକେଇ ଦେଇ ।

ମୁଁ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ଅନଉଚି । ମୋ’ ହାତରୁ ଗଳି ପଡ଼ିଥିବା ଚାବି ତୁମେ ଉଠେଇ ମୋ’ ବାଁ ହାତରେ ଦେଇ କହୁଚ, “ଚାଲ ଯିବା । ଭୋକ କଲାଣି । ନିକୋ ପାର୍କ ପାଖବାଲା ଚାଟ୍ ବହୁତ ଦିନ ହେଲା ଖାଇନେ ।” 

ମୁଁ ଗାଡ଼ି ଷ୍ଟାର୍ଟ୍ କରୁଚି ।

“ବସିଲ?”
“ହଁ ।”

ରାସ୍ତା ଫାଙ୍କା । ଦେହ ଉପରେ ଚଇତି ବାଆର ଛୁଆଁ ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର କୁଣ୍ଡର ମାଛଙ୍କ ଖୁମ୍ପା ପରି, ହେଇ ଅଛି, ହେଇ ନାଇଁ । କିନ୍ତୁ ଆଖି ବୁଜିଦେଲେ, ଖାଲି ସେଇ ବାଆ ହିଁ ।