Thursday, July 29, 2021
Sunday, July 25, 2021
'ରୋର୍ ଅଫ୍ ଦି ଗାଞ୍ଜିସ୍'
ଏକ ଆଲୋଚନା
ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ
Sunday, July 18, 2021
Gained in Translation
Sailen Routray
Photo Credit - Wikimedia Commons |
Over the
last three decades, amongst other stuff, I have translated eighteenth century
fiction and twentieth century poetry, from Odia into English. I have also
translated essays by Arundhati Roy, the educational classic ‘Deschooling
Society’ by Ivan Illich, stray academic essays that have been important
landmarks in my journey as a thinking and writing being, and quite a bit of
poetry from across the world into Odia.
Recently,
in an act of, what seems as hubris, I translated sixty story cards for
children produced by Rajalakshmi Srinivasan Memorial Foundation, from
Hindi to Odia. This was my first translation ‘assignment’. Just before I
started work on these story cards, I had begun translating Hindi poems into Odia.
Most of my translation practice has never resulted in publications; it has not given me
any monetary compensation either. So, why do I do it?
First, it is a very effective way of learning languages by
increasing intimacy with them. It is only by translating that one really understands
languages, by occupying the tiny crevices and toeholds that ultimately prop up
the soaring structures of their vast architectures. Just one example here will
suffice. Say, you are translating a word as simple as ‘free’ into Hindi. It’s
simple. Isn’t it?
No; it is not. The word ‘free’ in English collapses two
meanings into one utterance, that need two very different Hindi words to be
captured with accuracy. One meaning of ‘free’ is getting something without giving
anything in exchange, as exemplified by the cliché ‘There aint no free lunch.’ This
meaning of the word ‘free’ has to be rendered in Hindi as ‘muft’. The other
meaning of ‘free’ refers to the idea of being without restraints and constraints
– ‘azad’ in Hindi.
I don’t know about you, but unless I am translating, I tend
to gloss over such nuances while reading and speaking. And as a result, the
intimacy borne through translation alerts you to the ideological framework embodied
in languages as well. Why on earth, for example, would English conflate ‘muft’
and ‘azad’ in one word? What does it tell us about the world as ‘English’ sees
it?
Apart from learning a language, there are often many ‘gains’
through translation. I read ‘Nirbasita ra Bilapa’ by poet Madhusudan Rao
(1853-1912), an Odia rendering of William Cowper’s ‘The Solitude of Alexander
Selkirk’, much before I read the original in English. To my mind, and I might
be wrong here, the Odia version is an improvement over Cowper’s poem. One can
give many more examples. But hopefully this single one will suffice for the
time being to illustrate that much is often ‘gained in translation’ as is indeed
lost.
A third reason, why I translate, without any apparent material rewards, is to spend quality time with minds often dead and long buried/burnt, that are immensely and immeasurably superior to mine. I feel humbled when I translate their works. But at the same time, I also feel deeply ennobled. This process is, what in many Indian traditions, called satsang. Satsang originally means association with the ‘true’/’truth’, and by extension with the beneficial/Shiva and beautiful/Sundara. It is not the noisy mockery that has come to be called by this name in this cacophonous century.
Thus, every act of translation is a process of strange alchemy, that transmutes not only the two languages that are now joined by a bridge, or for that matter the text that stands renewed with new flesh, bones and blood, but the very being of the translator himself. I am a mean, conceited and trivial individual; but I know I'd have been far more insufferable if translation had not shaped me.
Saturday, July 17, 2021
ମାର୍କସ ଅରିଲସଙ୍କର 'ବିଚାରମାଳା'
ପ୍ରଥମ କାଣ୍ଡ: ୧୬ତମ ଅଧ୍ୟାୟ
ଅନୁବାଦକ - ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ
ମୋତେ ମୋର ପିତାଙ୍କଠାରେ ଯେଉଁସବୁ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରୀତିପ୍ରଦ ଲାଗୁଥିଲା, ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର କ୍ଷମାଶୀଳତା, ବିବେଚନା ପରେ ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିରୁ ପଥଚ୍ୟୁତ ହେବାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା, ମିଥ୍ୟା ସମ୍ମାନ ପ୍ରତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଔଦାସ୍ୟ, ତାଙ୍କର ଶ୍ରମ ଓ ଅଧ୍ୟବସାୟ, ସାମୁହିକ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ପ୍ରକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ଶୁଣିବାର ଆଗ୍ରହ, ଯୋଗ୍ୟତା ଅନୁସାରେ ପାରିତୋଷିକ ମିଳିବା ନେଇ ତାଙ୍କର ଅବିକାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଢ଼ନିଶ୍ଚୟ, ସମୟ ଓ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଲଗାମ ଢ଼ିଲା ଛାଡ଼ିବାର ଓ କଷିବାର ନିପୁଣତା, ତଥା କୁମାରମୈଥୁନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଉଦ୍ୟମ, ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟତମ ଥିଲେ ।
ସେ ନିଜର ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବନ୍ଧୁମାନେ କେବେବି ନିୟମିତ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଭେଟି ତାଙ୍କର ଅଗ୍ରଗତି ସମ୍ପର୍କରେ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ସେ ଅନୁଭବ କରୁନଥିଲେ । ସେମାନେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କର୍ମରେ ବ୍ୟାପୃତ୍ତ ରହିଲେ, ସେଥିରେ ତାଙ୍କୁ କିଛି ଫରକ ପଡ଼ୁନଥିଲା । ସେ ରାଜସଭାରେ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସୁଥିବା ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନକୁ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ସହକାରେ ତନ୍ନତନ୍ନ କରି ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ପାଇଥିବା ଅନୁଭୂତିର ଭିତ୍ତିରେ ସେ କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନକୁ ତ୍ୱରିତ ଭାବରେ ବରଖାସ୍ତ କରୁ ନଥିଲେ ।
ତାଙ୍କର ବନ୍ଧୁତାଗୁଡ଼ିକ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ଥିଲେ । ବନ୍ଧୁ ଭାବରେ ସେ ନା ଚଞ୍ଚଳ ଓ ଅସ୍ଥିର ଥିଲେ, ନା ସେ ଥିଲେ ଅପରିମିତ । ସବୁ ପରିସ୍ଥିତି ସହିତ ସେ ଖାପ ଖାଇ ପାରୁଥିଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭାବରେ, ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସହିତ, ନିଜର ସବୁ ବିନ୍ୟାସକୁ ସେ ଅପ୍ରଗଳ୍ଭ ଭାବରେ ଶେଷ କଥାଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ କରିପାରୁଥିଲେ । ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତା ତାଙ୍କର ନଖଦର୍ପଣରେ ଥିଲା । ସେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସଂସାଧନଗୁଡ଼ିକର ସୁବିନିଯୋଗ ଓ ସଂରକ୍ଷଣ କରୁଥିଲେ ଓ ଏଥିନିମନ୍ତେ ସମାଲୋଚନା ଶୁଣିବାକୁ ପଡ଼ିଲେ ମଧ୍ୟ ତାକୁ ସହୁଥିଲେ ।
ନିଜର ଦିଅଁଦେବତାମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସୀ ନଥିଲେ । ସେ ତଳକୁ ଖସିଯାଇ, ଲୋକପ୍ରିୟତା ପାଇଁ କିମ୍ବା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ମୋହିବା ପାଇଁ, କେବେ ନିଜର ଲୋକଙ୍କ ଆଗରେ କିଛି କରୁନଥିଲେ । ଜାକଜମକିଆ ଓ ନବ୍ୟସଭ୍ୟ ଚିଜମାନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହି, ସେ ସର୍ବଦା ସ୍ୱନିର୍ବାଚିତ ପଥକୁ ହିଁ ଶାନ୍ତ ଓ ଧୀର ଭାବରେ ଅନୁସରଣ କରୁଥିଲେ । ଭାଗ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିବା ସୁଖସୁବିଧାକୁ ସେ ବିନା ଅନୁଶୋଚନା ତଥା ଆତ୍ମତୃପ୍ତିର ସହ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ । ସେସବୁ ଭୌତିକ ସୁବିଧା ପାଖରେ, ହାତ ପାହାନ୍ତାରେ ଥିଲେ ସେଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ସେ ଅକପଟ ଭାବରେ କରୁଥିଲେ । ନମିଳିଲେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅନୁତାପ ନଥିଲା ।
ଧାର୍ମିକ ବିଚାରକର ଛଳନା, ଅନୁଚରର ପ୍ରଗଳ୍ଭତା, ପାଣ୍ଡିତ୍ୟାଭିମାନୀର ମାତ୍ରାଧିକ ସନ୍ଧିଗ୍ଧାବସ୍ଥା ଇତ୍ୟାଦି ଦୋଷ ତାଙ୍କଠାରେ ଆଦୌ ନଥିଲା । ଅଧିକାଂଶ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ତ୍ୱ ଥିଲା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥା ପରିପକ୍ୱ - ଏପରି ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ତ୍ୱ ଯାହା ଚାଟୁ ପାଇଁ ଥିଲା ଅଭେଦ୍ୟ ଏବଂ ନିଜକୁ ଓ ଅନ୍ୟକୁ ଶାସନ କରିବା ପାଇଁ ଥିଲା ସକ୍ଷମ । ଏହାଛଡ଼ା ସମସ୍ତ ଯଥାର୍ଥ ଦାର୍ଶନିକମାନଙ୍କୁ ସେ ସମ୍ମାନ କରୁଥିଲେ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା ନ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କଠାରୁ କୌଣସି ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ସେ ଗ୍ରହଣ କରୁନଥିଲେ ।
ଜନସମାଜରେ ସେ ଆଳାପୀ ତଥା ଶିଷ୍ଟ ହେଲେ ହେଁ କେବେହେଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ଅରୁଚିକର ନଥିଲା । ସେ ନିଜର ଶରୀରର ଯଥାଯୋଗ୍ୟ ଯତ୍ନ ନେଉଥି୍ଲେ । ମାତ୍ର ଏହାର ଅବସ୍ଥିତିକୁ ଦୀର୍ଘତର କରିବା ନିମନ୍ତେ କିମ୍ବା ଏହାର ଆକୃତିକୁ ସୁଶୋଭିତ କରିବାକୁ ନେଇ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଉଦ୍ବେଗ ନଥିଲା । ଯଦିଓ ସେ ନିଜର ଶରୀର ପ୍ରତି ଅମନୋଯୋଗୀ ନଥିଲେ । ସେ ନିଜ ଦେହର ଯତ୍ନ ଏଭଳି ସଫଳତାର ସହିତ ନେଉଥିଲେ ଯେ ତା'ଙ୍କୁ ଡାକ୍ତର କିମ୍ବା ଔଷଧ ଇତ୍ୟାଦିର ଆବଶ୍ୟକତା ପ୍ରାୟ ପଡ଼ୁନଥିଲା ।
କୌଣସିଠାରେ - ତାହା ଭାଷଣ ଦେବାରେ ହେଉ ବା ଆଇନରେ ବା ହେଉ ନୀତିଶାସ୍ତ୍ର ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଭାଗରେ - ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କ୍ଷମତା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଲେ ତାଙ୍କଠାରେ ଇର୍ଷା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନଥିଲା । ସେ ସବୁ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଜ ନିଜର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦେଉଥିଲେ । ଯଦିଓ ସେ ନିଜର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପୂର୍ବପ୍ରଥା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚୋଦିତ ହେଉଥିଲେ, ଏଥିନିମନ୍ତେ କେବେ ସାର୍ବଜନୀନ ପରିଚିତି ଖୋଜୁନଥିଲେ ।
ତାଙ୍କର ଅସ୍ଥିରତା ଓ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପସନ୍ଦନଥିଲା । ତାଙ୍କୁ ସ୍ଥିରୀକୃତ ଭାବରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଯାଗା ଓ ଉଦ୍ଯୋଗ ହିଁ ଭଲଲାଗୁଥିଲେ । ଅର୍ଦ୍ଧକପାଳିର ତୀବ୍ର କଷ୍ଟ ପରେ ସେ ତେଜୋଦୀପ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ନିଜର ଶକ୍ତିସଞ୍ଚୟ କରି କର୍ତ୍ତବ୍ୟକର୍ମ ସମ୍ପାଦନ କରିବାରେ ଲାଗିଯାଉଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୁପ୍ତ ଓ ନିଗୁଢ଼ ନଥିପତ୍ରମାନଙ୍କର ସଙ୍ଖ୍ୟା ବେଶୀ ନଥିଲା । ଓ ସେଥିରେ ଥିବା ଅଳ୍ପସଙ୍ଖ୍ୟକ ଓ ଅନିୟତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ହିଁ ଥିଲେ ।
ତମାଶା ଇତ୍ୟାଦିର ପ୍ରଦର୍ଶନ, ଅଟ୍ଟାଳିକା ନିର୍ମାଣ, ରିହାତି ଇତ୍ୟାଦିର ବିତରଣ ପ୍ରଭୃତି ବ୍ୟାପାରରେ ସେ ସଞ୍ଜମ ଓ ଉଚିତ ବିଚାରର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ । କାରଣ ସବୁବେଳେ କୋଣସି ପ୍ରସ୍ତାବର ଆବଶ୍ୟକତା ହିଁ ତାଙ୍କର ବିଚାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା, ତାହାର ଲୋକପ୍ରିୟତା ନୁହେଁ । ସେ କେବେ ଅସୁବିଧାଜନକ ସମୟରେ ସ୍ନାନ କରୁନଥିଲେ । କୋଠାବାଡ଼ି ନିର୍ମାଣ ନେଇ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅତୀଚ୍ଛା ନଥିଲା ।
ସେ ନିଜେ ଖାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟର, ନିଜେ ପିନ୍ଧୁଥିବା ଜାମାପଟାର, ତଥା ତାଙ୍କ ଚାରିପଟେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କର ସୁରୂପତାର କେବେ ସମାଲୋଚନା କରୁନଥିଲେ । ଲୋରିଅମ୍ରେ ଥିବା ତାଙ୍କର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଗୃହରୁ ହିଁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଲୁଗାପଟା ଆହୃତ ହେଉଥିଲା । ବାକି ସବୁ ଜିନିଷ ଆସୁଥିଲା ଲାନୁଭିଅମ୍ରୁ ।
ଟୁସ୍କୁଲମ୍ର କ୍ଷମାପ୍ରାର୍ଥୀ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆଚରଣ ତାଙ୍କର ବ୍ୟବହାରର ଏକ ଉତ୍ତମ ଉଦାହରଣ । ଅସୌଜନ୍ୟ ତଥା କୌଣସି ପ୍ରକାରର କର୍କଶତା ଓ ଦମ୍ଭ ତାଙ୍କର ଚରିତ୍ରଗତ ନଥିଲା । ସେ କେବେ ରାଗି ଯାଇ 'ତରଳିଲା' ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାତିଯାଉନଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘଟଣାକୁ ସେ ରୀତ୍ୟାନୁସାରେ, ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ଭାବରେ, ସମୟ ଓ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ, ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରୁଥିଲେ ।
ସୁକ୍ରାତ୍ଙ୍କ ବିଷୟରେ ଯାହା କୁହାଯାଏ, ତାହା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଥିଲା - ଯେଉଁସବୁ ଜିନିଷ ସାଧାରଣ ଲୋକେ ନିଜର ଦୁର୍ବଳତା ଯୋଗୁଁ ମନା କରନ୍ତି କିମ୍ବା ଅପରିମିତତା ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁସବୁ ଚିଜର ଗୁଣାଦର କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ, ତାଙ୍କର ସେହିସବୁ ଜିନିଷର ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ଭୋଗ ବା ତ୍ୟାଗ କରିବାର କ୍ଷମତା ଥିଲା । ଭୋଗ ଓ ତ୍ୟାଗ - ଏ ଉଭୟ ଉପରେ ଶକ୍ତିର ସହ ବିଜୟଲାଭ କରିଥିବା ମାକ୍ସିମସ୍ ନିଜର ମୃତ୍ୟୁଶଯ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ପ୍ରମାଣିତ କଲେ ଯେ ସେ ସିଦ୍ଧ ଓ ଅଜେୟ ।
ଅନୁବାଦକୀୟ ଟୀକା - ଗ୍ରୀକ ଓ ବିଶ୍ୱ ଦର୍ଶନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରାଚୀନ ରୋମର ଚିନ୍ତକ ୧୬ତମ ସମ୍ରାଟ ମାର୍କସ ଅରିଲସ (୧୨୧-୧୮୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ) ଙ୍କର ଗ୍ରନ୍ଥ ମେଡିଟେସନସ ର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ଷ୍ଟଇକ୍ ଦର୍ଶନ ପରମ୍ପରାର ଏକ କ୍ଲାସିକ୍ ଭାବରେ ଏହାକୁ ଗଣାଯାଏ । ପୃଥିବୀସାରା ଏବେ ଷ୍ଟଇକ୍ ଦର୍ଶନ ପରମ୍ପରାର ପୁନରୁତ୍ଥାନ ଘଟୁଅଛି । ଗ୍ରନ୍ଥଟିର ଅନୁବାଦଟି ମୂଳ ଗ୍ରୀକ ଭାଷାର ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାନ୍ତରର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ କରାଯାଇଅଛି ।
ଗ୍ରନ୍ଥଟିର ଏହି ଅଂଶଟି ମାର୍କସ୍ ଅରିଲସ୍ଙ୍କର ତାଙ୍କ ବାପା ଗ୍ରୀକ୍ ରାଜନେତା ମାର୍କସ୍ ଆନିଅସ୍ ଭେରସ୍ଙ୍କ ପ୍ରତି ଏକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି । ସେ ୧୨୪ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳକୁ ମାର୍କସ୍ ଅରିଲସ୍ଙ୍କୁ ମାତ୍ର ତିନି ବର୍ଷ ବୟସ । ଏଣୁ ନିଜ ପିତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏହି ବର୍ଣ୍ଣନାଟି ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର କଥାରୁ ହିଁ ସଙ୍ଗ୍ରହ କରିଥିବେ । ଏଥିରୁ ଆମେ ପ୍ରାଚୀନ ରୋମୀୟ ସଭ୍ୟତାରେ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ କର୍ମରତ ଜଣେ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଆଦର୍ଶ ଆଚରଣ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପାଉ ।
Sunday, July 11, 2021
What We Carried Back
Sailen Routray
And, pray, what is it that have we carried
back?
That is a complicated question to answer;
but let us at least attempt.
We have carried objects: we have carried
pots that carry the ākāsa and the māti of the villages; chairs that sit egos;
mirrors that shatter reflections; ornaments that knot desires; seeds that
create hungers; sarees that drape our paintings; and slippers that stamp our
imagination;
We have carried images: of the goddess that
suddenly possessed a friend; of bamboo partitions that draped modesty; of day-long
fertility rituals that promised doubt; of tigers that danced; and of girls who
could not go to school and still smiled;
We have carried memories: of generous gifts
of onions and brinjals; of rangolis in the off-white colour of rice garlanding
our dreams; of fecund fields of blood-red tomatoes with no one to harvest them;
of unknown brands of cosmetics that promised us narratives of transformation;
We have carried insights: about a beast called bikasa; about why it
might be better to let the fruit of ones labour rot in the fields than hold it
in the cramped belly of the home; of the meanings of the conversations when one
can barely make out the other’s face in the twinkling darkness;
We have carried objects that have birthed
images, images that have congealed into memories; memories that have frames
insights, and insights that have germinated again into objects.
We have carried all this;
we left bits of ourselves behind;
was it a fair exchange?
Find out.
Note: Here on this blog I envisage this piece as a prose poem. It is an 'Invitation Note' that I originally wrote for a collaborative public art show titled 'What We Carried Back' by Nilansubala Sasamal and Veejayant Dash. This show was inaugurated on 27th of March, 2015 and stayed open till the 31st of the same month at Lalit Kala Akademi, Kharavela Nagar, Bhubaneswar. The text presented here is an unedited version of this note.
Saturday, July 10, 2021
‘Heartless’ by Akhila Nayak
Note: Akhila Naik works as faculty in Odia in Kalahandi University in Bhawanipatna, Orissa. This poem was originally published in his collection titled 'Gadhua Bela' - 'Time for a Bath'. The original poem is in free verse, although here I have attempted the translation as a prose poem.
Akhila Naik's work has been at the forefront of a process of transformation of Odia poetry over the last three decades where the language and concerns of the common people have come to the fore. Although he is primarily known as a poet in his home state, with multiple collections published to wide acclaim, to the wider literary field in India he is known as the writer of the the first Odia Dalit novel 'Bheda' (originally published in 2010) that was translated by the Delhi based academic Raj Kumar and published by OUP in 2017.
Sunday, July 4, 2021
ଭଜନ - 'ରଥ ଯାତରା'
ଭଜନକାର - ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ
Friday, July 2, 2021
Water as an Ethic
Three Ways of Talking about Water and Rights
Sailen Routray (With N. Shantha Mohan)
The links between water and what constitutes ethical social practice in India go very deep. In many of the Puranas, one of the ways in which the gods punish wayward kings who do not follow the dharma was by visiting droughts upon the kingdoms they ruled. The corollary to such narratives was the fact that all rulers and kings could hope to increase their powers in the material world and warn merit for the other world by constructing water bodies.
The first principle that has to be kept in mind while discussing water and equity and therefore water as an ethic is that of ideological pragmatism. As seen in the earlier sections of this essay, discussions surrounding water and rights are often framed around ideological positions that seem to foreground states, markets or communities as custodians par excellence of water as a resource. One needs to get away from this kind of ideological polarization with respect to water.
Because of obvious reasons, this will need to be minimally defined, and governmental agencies responsible for ensuring supply and access of this water will need to be identified. Instead of targeting the vulnerable, the attempt should be to ensure universal access to this quantum of water. A code also needs to be developed for governmental organizations to deal with the pollution of fresh water sources.
First, private property rights over water and issues surrounding cost recovery; second, rights of states over water according to international laws and conventions and the possibilities of cooperation and conflict between states based on these rights; and third, around the human right to water. This essay is most comfortable with the third way of talking about rights.
The world Ramakanta Samantaray Translated by Sailen Routray Photo credit: A. R. Vasavi I have cut you into tiny pieces with the sharp sword ...
-
ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କର ଚିତ୍ର 'ମୁଗ୍ଧା' ରମାକାନ୍ତ ସାମନ୍ତରାୟ ଓ ଶୈଲେନ ରାଉତରାୟ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅଙ୍କିତ ଏହି ଚିତ୍ରଟି ପ୍ରଥମେ ମାସ...
-
Auto-graphy Sailen Routray Sunday's street life in the temple district near the Lingaraja Temple in Bhubaneswar Photo credit: commons.wi...
-
Many cities, many voices A review of 'Masani Sahara Dilli' Sailen Routray Mashani Sahara Dilli is an important book for many reasons...